این روزها حالی برای نوشتن نیست.شاید هوا که سردتر شد، حالش هم پیدا شود! می دانید که هوای سرد خواص خود را دارد.

چندی است که بحث هدفمندسازی یارانه ها بحث داغ روز شده است. دولت پس از اینکه مدتی قبل از انتخابات طرح را رها کرد تا انتخابات برگزار شود، دوباره با وجود شرایط بعد از انتخابات، مصر است که طرح را اجرا کند. حتی به نظر می رسد قصدش برای انجام این طرح بیش از پیش تقویت شده است.
اما چرا چنین است؟ قاعدتا پس از شوک بزرگی در مقیاس انتخابات دور دهم، دولت باید اجازه می داد اوضاع و احوال کمی آرام تر شود، بهانه به دست مخالفان ندهد، و مهمتر از همه ، این طرح را در زمانی اجرا کند که دولت در بهترین وضعیت باشد، کشور آرام باشد و در نتیجه ، تبعات این سیاست گذاری اقتصادی را بتوان با فرض ثبات سایر شرایط تخمین زد. و نه این که سیاستی به این مهمی تحت تاثیر شرایط سیاسی روز قرار بگیرد و ا ز اساس مشکل پیدا کند و مخالفت برانگیزد.
از سوی دیگر، برخی از سیاسی تر ها، استدلال می کنند که دولت در حال زمین زدن خودش است. کدام دولت عاقلی در این شرایط چنین طرحی را اجرا می کند؟ کدام سیاست گذار باهوشی باعث می شود تا در این شرایط ملتهب، التهاب فضا حفظ شود و هر روز بهانه به دست خودش دهد، این دولت با این سیاست هایش، خودش، خودش را به زمین خواهد زد.
من  بعد از دیدن عزم دولت برای اجرای این سیاست و واقعی کردن قیمت ها،خصوصا به این دلیل که بارها در مقاله های مختلف از سال 82  از این طرح دفاع کرده بودم، تا چند روز گیج می زدم. و ناراحت بودم از این بابت که طرح به این خوبی را دولتی با این اعتبار و مقبولیت اجرا خواهد کرد که به احتمال قوی، باعث بی اثر شدن وهوا شدن کل طرح می شود.
خلاصه من به تحلیل زیر رسیده ام. و بنابر این تحلیل معتقدم که اصرار دولت بر اجرای این سیاست نه تنها از روی کم خردی و نادانی نیست که کاملا ناشی از هوش برخی از افراد شاخص و هدایتگر دولت احمدی نژاد است.(البته من مثل آنها به سودهای این طرح برای دولت دهم چندان خوشبین نیستم اما منطق این خوشبینی قابل درک است)

به نظرم دولت فکر می کند که طبقه متوسط و بالای جامعه را تا حدود زیادی از دست داده است.(قبل از انتخابات این اتفاق افتاده بود و بعد از انتخابات این شکاف واقعا دیگر قابل پر شدن نبود) و هم اکنون به جایی رسیده اند که می بینند طبقه متوسط به بالای جامعه(منظور مثلا 3 الی 4 دهک بالایی) نه تنها با این دولت فاصله عمیق دارند بلکه این فاصله با نفرت و خط کشی های مشخصی پر شده است به نحوی که قابل انکار نیست.
خب با این شرایط فقط طبقات پایین جامعه مثلا 3 دهک پایین و شاید دو دهک وسط را بتوان مدافعان و یا دارای پتانسیل حمایت از دولت قلمداد کرد. دولت هم با همان استراتژی همیشگی تهاجمی اش به صحنه آمده است و می گوید که چرا باید به کسانی که با دولت و احیانا نظام مشکل دارند یارانه بدهیم و آن بدبختی که مدافع نظام هم هست از گشتگی بمیرد؟ و با این استدلال به ظاهر ساده به این سمت می روند که ما که 4-5 دهک بالایی را از دست داده ایم، حداقل دهک های پایین را حفظ کنیم.
دهک های پایین هم با این وضع اسف بار اقتصاد حفظ نمی شوند.پس باید به سمتی رویم که این دهکها را تحت پوشش هرچه بیشتر قرار دهیم. البته ممکن است خواننده با خود بگوید که این امر که مسلم است ولی اساس این سیاست این است که یارانه ها را حداقل به صورت عادلانه تقسیم کنند . اما باید به این نکته توجه کرد که اولا اساس این سیاست پرداخت نقدی، تبعیض برای برخی گروه ها نیست ثانیا همین افرادی که امروز دارند از این طرح دفاع می کنند در مجالس چهارم،پنجم، ششم و هفتم از طرح هایی مشابه همین طرح نه تنها انتقاد کرده اند بلکه آن را ضد اسلامی، ضد مستضعفین و امثالهم خوانده اند. در حالی که امروز نه تنها خبری از آن انتقادهای تند و تیز توکلی و نادران و امثالهم نیست، بلکه این عزمی که برای اجرای این طرح دیده می شود شاید در طول تاریخ جمهوری اسلامی بی نظیر باشد.
به هرحال این روزها انچه مسلم است این که دولت به شدت در پی گرفتن هرچه بیشتر قوانین مبهم از مجلس در جهت خرج کرد بی حساب این پول است. به این معنا که دولت در این مسیر حرکت می کند که در وهله اول یارانه ها را حدف کند(شاید بقول خودش حال دهک های بالا را بگیرد) و در وهله دوم رضایت دهک های پایینی را که هنوز پتانسیل جذب شدن به سوی نظام و دولت را دارند جلب کند. این نکته هم مهم است که هرکجا که بعدا مشکلی برای عده ای از این 5 دهک پیش آمد از اختیارات قانونی که رییس جمهور در این لایحه در خصوص قیمت های ترجیحی و امثالهم گرفته است استفاده کرده و به تقسیم پول با دست مبارک خود می پردازند. من از همین الان برایم روشن است که فردای اجرای این طرح مثلا کشاورزان علی آباد کتول شکایت می کنند که پول گازوییل پدر ما را درآورده است و یارانه های نقدی هم کفاف نمی دهد، رییس جمهور به آن منطقه می رود، استقبال بزرگی از او می شود، و پول گازوییل یکسال روستاییان به قیمت های ترجیحی داده می شود یا بخشیده می شود یا معادلش از جیب دولت پرداخت می گردد.
این روزها حتما به مذاکرات مجلس گوش کنید. اموزنده است و خنده دار. اموزنده چرا که به خوبی نشان می دهد که دولت در مسیر گرفتن حداکثر اختیارات برای چگونگی خرج کردن منابع ازاد شده حاصل از این طرح حرکت می کند و تا به امروز شاید بتوان گفت جز در چند مورد کاملا هم موفق بوده است. و خنده دار از این جهت که روند قانون گذاری در مجلس هم مثل همیشه باحال است.

کلام اخر اینکه هدف از این طرح هرچه هست اقتصادی نیست، دوستان اقتصادی اشتباه نکنند. این طرح چیزی که ما از آن به نقدی کردن یارانه ها مراد می کنیم نیست.